ویکیپدیا (به انگلیسی: Wikipedia) یک دانشنامهٔ اینترنتی چندزبانه با محتویات آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالات آن را ویرایش کند. نام ویکیپدیا واژهای ترکیبی است که از واژههای ویکی (وبگاه مشارکتی) و انسیکلوپدیا (دانشنامه یا دائرةالمعارف) گرفته شده است. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست.
ویکیپدیای انگلیسی در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۰۱ (۲۶ دی ۱۳۷۹) به صورت مکملی برای دانشنامهٔ تخصصی نوپدیا نوشته شد. بنیانگذاران آن، "جیمی ولز" و "لری سنگر" هستند. هم اکنون بنیاد غیر انتفاعی ویکیمدیا پروژهٔ ویکیپدیا را پشتیبانی میکند. [۴] میزبانهای اینترنتی اصلی این وبگاه در شهر تامپای فلوریدا هستند. همچنین میزبانهای اضافی دیگری هم در شهرهای آمستردام و سئول به این وبگاه یاری میرسانند.[۴]
ویکیپدیا از پایان آوریل ۲۰۰۷ تاکنون، یکی از ۱۰ وبگاه برتر جهان از لحاظ شمار بازدیدکنندگان بوده است که بیش از نیمی از بازدیدها به ویکیپدیای انگلیسی مربوط میشود.[۵]
در میان تمام زبانهای ویکیپدیا تا تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۱۳ ( ۲۶ مهر ۱۳۹۲) بیش از یکصدوهشت میلیون صفحه وجود دارد که نزدیک به سی میلیون عدد از آنها مقاله است. بیش از ۴٬۳۰۰٬۰۰۰ عدد از مقالات به زبان انگلیسی، بیش از ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ به زبان هلندی، بیش از ۱٬۶۰۰٬۰۰۰ عدد به زبان آلمانی و بیش از ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ عدد به زبان سوئدی تعلق دارند. تعداد کاربران ثبتنام شده بیش از ۴۲٫۷ میلیون نفر است که از میان آنها، ۴٫۴۳۰ نفر مدیر هستند. ویکیپدیا در برگیرندهٔ ۲۸۱ زبان با بیش از ۱۰ مقاله و در کل دارای ۲۸۶ گونه ی زبان ملل دنیا است. نه ویکیپدیایی که بیش از یک میلیون مقاله دارند به ترتیب عبارتاند از: انگلیسی، هلندی، آلمانی، سوئدی، فرانسوی، ایتالیایی، روسی، اسپانیایی، لهستانی.[۶]
وضعیت ویکیپدیا به عنوان یک منبع معتبر، همیشه، مورد اختلاف بودهاست. برخی آنرا بهخاطر انتشار رایگان، ویژگی قابل ویرایش بودن، سیاست بیطرفی و گستردگی عناوین ستودهاند[نیازمند منبع]. از سوی دیگر، منتقدین درستی و اعتبار ویکیپدیا را بهخاطر آزادی ویرایش زیر سوال بردهاند[۷]، همچنین ویکیپدیا به خاطر آسیبپذیری در برابر خرابکاری[۸]، کیفیت غیریکنواخت، سوگیری نظام مند، بی ثباتیو نیز به خاطر ترجیح اجماع بر اعتبار در سبک ویرایش مقالات نقد شدهاست. در مقابل سیاستهای محتوایی و ویکی پروژههای ویکیپدیا توسط کاربرانی تهیه میشود که در پی رفع این نگرانیها هستند.[۴] پژوهشگران در دو مطالعهٔ علمی به این نتیجه دست یافتهاند که خرابکاریها عموماً زودگذر هستند[۱۰] و ویکیپدیا نسبتاً به درستی سایر دانشنامههاست.
ویکیپدیا بر سیاست «دیدگاه بی طرفانه» تأکید میکند. طبق این سیاست دیدگاههایی که توسط شخصیتهای برجسته ارائه شدهاند بدون هیچ تلاشی برای تأیید آنها به طور خلاصه بیان میشوند. از آن رو که هر داوطلب میتواند مقالهها را به سبک ویکی اضافه یا ویرایش کند، تخریب و عدم اطمینان به صحت همهی مطالب از مشکلات همیشگی این دانشنامه بودهاست. با این حال در موارد متعددی مقالههای ویکیپدیا را در رسانههای گروهی و مراکز علمی نقل کردهاند. مقالههای این دانشنامه تحت مجوز حق تالیف آزاد گنو قابل دسترسی هستند. نسخه زبان آلمانی و انگلیسی ویکیپدیا بهوسیله دیسکهای فشرده منتشر شده و نسخههای دیگر آن روی وبگاههای دیگر به صورت Fork یا آینه قرار داده شدهاند. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد و ویکیخبر را پدید آوردند.